Gastblog van Giovanni Haverland | Op welke manier kan financiële psychologie bijdragen aan de werkwijze van financieel planners in Nederland?
Einde afstudeerstage FTA Hogeschool Windesheim
In het voorjaar van 2025 liep ik afstudeerstage bij Financieel Vitaal Opleidingen. Deze stage vormde het afsluitende onderdeel van mijn opleiding Finance, Tax and Advice aan Hogeschool Windesheim. In deze blog blik ik terug op mijn werkzaamheden en beschrijf ik de belangrijkste uitkomsten van mijn onderzoek.
Mijn stage bestond uit twee onderdelen. Enerzijds werkte ik aan mijn afstudeeronderzoek en anderzijds was ik inhoudelijk betrokken bij verschillende projecten binnen de organisatie. Zo hielp ik bij het verder ontwikkelen van e-learningmodules over financiële psychologie en schreef ik mee aan een vakinhoudelijk artikel voor het Vakblad Financiële Planning. Ook leverde ik een bijdrage aan een training voor CFP-gecertificeerde financieel planners.
Door het verder ontwikkelen van de e-learning kreeg ik meer gevoel bij het effect van open en uitnodigende gespreksvoering. Waar een adviserende houding vooral gericht is op het geven van oplossingen biedt een coachende houding juist ruimte om samen te onderzoeken wat er speelt. Door open en reflectieve vragen te stellen help je de klant om rust en overzicht te houden. Dat is vaak een belangrijke voorwaarde om weloverwogen financiële keuzes te kunnen maken.
Onderzoek financiële psychologie - werkwijze financieel planners in Nederland
Voor mijn onderzoek onderzocht ik de volgende vraag: op welke manier kan financiële psychologie bijdragen aan de werkwijze van financieel planners in Nederland? Om deze vraag te beantwoorden heb ik gekeken naar de situatie in de Verenigde Staten. Daar is financiële psychologie sinds 2021 een verplicht onderdeel van het CFP®-curriculum. Ik bestudeerde vakliteratuur, voerde interviews uit met experts en legde verbanden met de Nederlandse adviespraktijk.
Uit mijn onderzoek blijkt dat psychologische inzichten, zoals het herkennen van geldovertuigingen en het gebruik van gespreksmethoden als motivational interviewing, kunnen bijdragen aan effectiever klantcontact. In de Verenigde Staten worden deze methoden al langer gebruikt om het gedrag en de motivatie van klanten beter te begrijpen. In Nederland is hier steeds meer belangstelling voor.
Opvallend is dat de Nederlandse cultuur zich juist goed leent voor het toepassen van financiële psychologie. Nederlanders hechten over het algemeen veel waarde aan autonomie, gelijkwaardigheid en transparante communicatie. Dat sluit goed aan bij een begeleidende rol waarin de klant zelf keuzes maakt en de professional vooral ondersteunt in het proces. Daarmee is de culturele basis hier zelfs gunstiger dan in de Verenigde Staten. Daar staan hiërarchie en resultaatgerichtheid vaak meer op de voorgrond.
Dit neem ik mee op mijn persoonlijke levensreis
Ik kijk terug op een leerzame en waardevolle periode waarin ik veel ruimte heb gekregen om mee te denken. Wat deze stage voor mij extra betekenisvol maakt is dat ik psychologie als theoretisch onderwerp heb onderzocht en daarnaast vooral als persoonlijke reis heb ervaren. Net zoals elke financieel professional die psychologie toepast merkte ik dat het essentieel is om ook zelf te reflecteren. Alleen door bewust te zijn van je eigen houding, overtuigingen en gedrag, kun je op een integere manier ruimte maken voor het proces van een ander.
Deze persoonlijke reis stopt hier uiteraard niet. De stage heeft mij handvatten gegeven om mezelf verder te ontwikkelen en om beter zicht te krijgen op mijn eigen intrinsieke motivatie. Die bewustwording vormt voor mij een belangrijk uitgangspunt voor de toekomst.