Behavioral Finance | Waarom klanten niet altijd rationeel met geld omgaan

In de praktijk nemen mensen vaak financiële beslissingen die niet logisch of in hun eigen belang lijken. Dat komt doordat het menselijke denken beïnvloed wordt door onbewuste denkfouten (cognitieve biases) en mentale snelkoppelingen (heuristieken). Deze inzichten uit de behavioral finance zijn onmisbaar voor financieel planners die hun klanten écht willen begrijpen.

Voorbeelden van veelvoorkomende biases zijn:

  • verliesaversie: verlies voelt zwaarder dan winst  
  • overmoed: overschatting van eigen kennis of kunde  
  • bevestigingsvoorkeur: alleen informatie zoeken die het eigen standpunt bevestigt  
  • mentaal boekhouden: geld opdelen in ‘potjes’ die irrationeel worden beheerd  

De rol van de financieel planner: herkennen en begeleiden

Door deze denkpatronen te herkennen kan de financieel planner beter begrijpen waarom klanten vasthouden aan suboptimale strategieën of moeite hebben met verandering. Het stelt de financieel planner in staat om het adviesproces zo in te richten dat het aansluit bij hoe klanten werkelijk denken en beslissen. 

Praktijkvoorbeeld: overmoed en bevestigingsbias

Een klant wil zijn volledige vermogen investeren in één populaire belegging. De planner herkent signalen van overmoed en bevestigingsbias. In plaats van direct te adviseren kiest de planner voor een reflectieve benadering.

Door uit te leggen hoe deze denkfouten werken en samen met de klant terug te kijken op eerdere investeringsbeslissingen ontstaat er bewustwording bij de klant. De financieel planner bespreekt de risico’s van een eenzijdige strategie en verkent alternatieven die beter passen bij het risicoprofiel en de doelen van de klant.

Een gespreide portefeuille blijkt niet alleen verstandiger maar ook beter afgestemd op de persoonlijke situatie. Zo draagt de financieel planner bij aan gezondere financiële besluitvorming en duurzame financiële planning voor de klant.

Behavioral finance in de adviespraktijk

Het toepassen van inzichten uit behavioral finance helpt financieel planners om:

  • irrationeel gedrag te herkennen  
  • weerstand tegen verandering te begrijpen  
  • advies beter te laten aansluiten bij de klantbeleving  
  • gedragsverandering op een natuurlijke manier te stimuleren  

Wil jij als financieel planner leren hoe je denkfouten herkent en ermee werkt?

Bij Financieel Vitaal Opleidingen leer je hoe je als financieel planner inzichten uit de gedragspsychologie toepast in je adviespraktijk. Ontdek onze opleidingen:

  • Onderweg naar duurzame financiële vitaliteit
  • Psychologie van financiële planning
  • Online opleidingen (zelfstudie of met persoonlijke begeleiding door een ervaren vakdocent) over geld en emotie, geld en denken, geld en gedrag.

Schrijf je vandaag nog in en ontwikkel je tot een financieel planner die niet alleen adviseert maar ook gedragsverandering mogelijk maakt.

Ontdek de kracht van financiële psychologie